Cześć kochani!
Dzisiaj przychodzę do Was z omówieniem epok renesansu i baroku. Są to dość przeciwstawne sobie epoki następujące po sobie, dlatego uważam, że najlepiej je przedstawić, wykazując obecny między nimi kontrast. W tym celu przygotowałam dla Was tabelę, przedstawiającą najważniejsze informacje o tej epoce. Mam nadzieję, że okaże się dla Was pomocna. Miłego czytania! ^_^
| RENESANS | BAROK |
| RAMY CZASOWE | |
Europa: połowa XIV w. - XVI w.
Polska: połowa XV w. - 1584 r.
Możemy zauważyć, że data rozpoczęcia renesansu nachodzi na czas trwania średniowiecza. Jest to dowód na to, iż przejście między epokami jest płynne i nie zachodzi od tak.
W Polsce apogeum renesansu przypada na 1543r., kiedy Mikołaj Kopernik oraz Mikołaj Rej opublikowali swoje dzieła.
Za datę końcową uznaje się 1584r., czyli datę śmierci Jana Kochanowskiego.
|
Europa: połowa XVI w. - lata 20. XVII w.
Polska: 1618 r. - XVIII w.
W zasadzie, w Polsce początki baroku można dostrzec już w ostatnim dwudziestoleciu XVI w., ale za datę umowną rozpoczęcia się tej epoki uznaje się 1618 r., gdyż Piotr Kochanowski ogłosił drukiem swoją parafrazę eposu Torquato Tassa - Jerozolima wyzwolona. Wystarczy nam jednak kojarzyć, że był to przełom XVI i XVII wieku.
|
| POCHODZENIE NAZWY | |
Pochodzi od francuskiego słowa reneissance, które oznacza również odrodzenie.
| Pochodzi od włoskiego słowa barocco, oznaczającego perłę o nieregularnym kształcie lub po prostu coś dziwnego, przesadnego, napuszonego. |
| FILOZOFIA | |
Humanizm - renesans, jest epoką nawiązująca do antyku, co spowodowało duże zainteresowanie filozofią. Humanizm, jako najważniejszy sposób myślenia w renesansie bazuje na antropocentryzmie, czyli zainteresowaniu człowiekiem. Odwoływał się do wypowiedzi Terencjusza Człowiekiem jestem i nic, co ludzkie, nie jest mi obce. W renesansie rozwijały się nauki humanistyczne, takie jak literatura, sztuka i filozofia. Z tego powodu często też nawiązywano do epikureizmu i stoicyzmu.
| Kryzys humanizmu - człowiek jest zagubiony i nieszczęśliwy. Z tego powodu nie wie, czy skupić się na wierze czy człowieku. |
| RELIGIA | |
| Reformacja - była spowodowana upadkiem moralnym papiestwa. Jej prekursorem jest Marcin Luter, który sprzeciwił się płatnym odpustom. Uważał, że prawd powinniśmy szukać w Biblii. Wtedy też w ramach reformacji doszło do tłumaczenia jej na inne języki (wcześniej łacina, greka i hebrajski) oraz doszło do wielu walk na tle wyznaniowym. Polska była wtedy tzw. państwem bez stosów. Oznaczało to, że mimo tego, iż na jej terenie mieszkali wyznawcy różnych religii i nie nakazywano wyznania konkretnie katolicyzmu. | Kontrreformacja - Ze względu na wydarzenia związane z reformacją, w końcu doszło do zmian. Przez to zaczęły tworzyć się postawy ksenofobiczne i zaczęto się obawiać o losy Rzeczypospolitej, czego nie ułatwiały wolne elekcje. |
| LITERATURA | |
W renesansie zaczęła rozwijać się literatura w języku ojczystym, jednak ta współistniała z językiem łacińskim.
Tworzono wtedy przede wszystkim:
|
W baroku forma była bogata i kunsztowna, co oznacza tyle, że ważniejsze było jak się pisało niż o czym. Wyznawano wtedy zasadę Przerostu formy nad treścią.
Oparta jest zazwyczaj na koncepcie, czyli na zaskakującym pomyśle. Występowało wtedy w literaturze wiele paradoksów.
Za mistrza konceptu uznano Giambattistę Marina, którego poezja opiera się tylko na jednej zasadzie łamaniu wszystkich zasad. Taki nurt nazywamy marinizmem.
Literaturę baroku w Polsce dzielimy na dwa nurty - dworski i ziemiański.
Dworski pisany był przez szlachtę i opisywał życie dworu (ale odkrywcze). Teksty poruszały problem miłości i erotyki, a ich twórcy bawili się słowem. Należeli do nich Jan Andrzej Morsztyn oraz Daniel Naborowski.
Ziemiański związany był z wsią, teksty mogły być zarówno ku pochwale wsi jak i jej krytyce. Pisał o niej np. Wacław Potocki.
Warto także pamiętać o takim twórcy jak Mikołaj Sęp Szarzyński, którego Sonet IV. O wojnie naszej, którą wiedziemy z szatanem, światem i ciałem omawia problem stosunku człowieka do Boga i rozważania nad zbawieniem.
|
| WZORZEC OSOBOWY | |
| Renesansowy humanista - osoba posługująca się minimum 4 językami (ojczysty, łacina, hebrajski i greka), uzdolniona w wielu dziedzinach, indywidualista. Przykładem był Jan Kochanowski. Ciekawostka - Mikołaja Reja nie uznaje się za renesansowego humanistę, a jedynie osobę bardzo uzdolnioną, ponieważ znał jedynie język ojczysty, w którym tworzył. | Sarmata - w baroku błędnie wierzono, że polska szlachta pochodzi od starożytnego plemienia Sarmatów, których cechowała odwaga i patriotyzm. W ten sposób szlachta tłumaczyła swoją wyjątkową pozycję. |
Podobała Wam się taka forma powtórki? Lubicie te epoki? Dajcie znać w komentarzach!
A już na dniach pojawi się omówienie Oświecenia i Romantyzmu :)
Do przeczytania!
Pozdrawiam!
Lexi D.
Bardzo lubię u Ciebie te epokowe posty. Maturę miałam dawno temu, ale warto odświeżyć wiedzę. 😊
OdpowiedzUsuńPozdrawiam serdecznie i zapraszam w moje skromne blogowe progi. 😊
Cieszę się, że się podobają :)
UsuńNa pewno zajrzę na bloga, ale jak już na spokojnie ogarnę aspekty związane z maturą, która jest niczym wampir energetyczny. Gdy doczekam się spokojnej chwili, na pewno uzupełnię swoje zaległości blogowe :)
Pozdrawiam serdecznie!